Jak leczone jest nadciśnienia tętnicze?

Leczenie niefarmakologiczne

Ważnym sposobem leczenia nadciśnienia jest zmiana trybu życia i niektórych nawyków, które niekorzystnie wpływają na wysokość ciśnienia tętniczego. Ta forma leczenia znajduje zastosowanie jako samodzielna terapia niektórych przypadków łagodnego nadciśnienia tętniczego przebiegającego bez powikłań narządowych, a jako element terapii — u wszystkich chorych z nadciśnieniem tętniczym. W tym czasie chory z nadciśnieniem powinien pozostawać pod systematyczną kontrolą lekarza, a dopiero przy braku skuteczności tego sposobu postępowania zaleca się włączenie leku obniżającego ciśnienie tętnicze.

Leczenie niefarmakologiczne nadciśnienia tętniczego obejmuje:

1. Zmniejszenie ciężaru ciała u osób z nadwagą lub otyłością. Powinno być to osiągnięte przez zmniejszenie kaloryczności i składu diety (unikanie alkoholu, tłuszczów zwierzęcych, soli kuchennej oraz zwiększenie spożycia ryb, warzyw i owoców), a także zwiększenie aktywności fizycznej. Zmniejszenie masy ciała powoduje nie tylko obniżenie ciśnienia tętniczego, ale również redukcję zaburzeń lipidowych i węglowodanowych (zmniejsza ryzyko wystąpienia cukrzycy) często towarzyszących nadciśnieniu.

2. Ograniczenie spożycia soli kuchennej. Dieta chorych z nadciśnieniem nie powinna przekraczać 5 g soli kuchennej/dobę (około 1 płaska łyżeczka). W tym celu zaleca się:

• zaprzestanie używania soli w trakcie przygotowywania posiłków w domu i dosalania potraw. Sól można zastąpić innymi przyprawami,
• spożywanie posiłków przygotowanych z naturalnych, świeżych składników,
• unikanie produktów konserwowanych związkami sodu.

3. Ograniczenie spożycia alkoholu. Zwiększone spożycie alkoholu sprzyja częstszemu występowaniu udarów mózgu oraz osłabia działanie leków hipotensyjnych. Dla pacjentów z nadciśnieniem tętniczym, zaleca się nie przekraczać dziennego spożycia w przeliczeniu na czysty etanol:

• u mężczyzn: 20–30 g,
• u kobiet: 10–20 g.

Dla porównania: 10 g czystego etanolu = 250 ml piwa = 100 ml wina = 25 g wódki.

4. Zaniechanie palenia tytoniu. Wypalenie każdego papierosa istotnie podnosi ciśnienie tętnicze. Ponadto palenie znacznie zwiększa ryzyko wystąpienia choroby niedokrwiennej serca, nie wspominając już o innych negatywnych skutkach palenia, w tym chorobie nowotworowej. W razie trudności, w zwalczania nałogu pomagają nikotynowe plastry i gumy do żucia, można również skonsultować z lekarzem opcję wprowadzenia specjalnego leczenia farmakologicznego.

5. Zwiększenie aktywności fizycznej. Wykazano, że w ten sposób można uzyskać obniżenie ciśnienia tętniczego o 4–9 mm Hg. Zwiększona aktywność fizyczna pomaga również zredukować nadwagę, poprawić ogólną kondycję ustroju i zmniejszyć śmiertelność z powodu chorób układu krążenia. Zaleca się wykonywać wysiłek fizyczny o umiarkowanej intensywności codziennie i systematycznie przez 30–45 minut. Szczególnie zalecane są szybkie spacery, bieganie, pływanie, jazda na rowerze, przy unikaniu tzw. ćwiczeń o charakterze izometrycznym, jak podnoszenie dużych ciężarów.

Po więcej informacji zapraszamy do zakładki Diety https://hiperedu.pl/index.php/dla_pacjenta/diet y

Leczenie farmakologiczne

Zdecydowana większość chorych z nadciśnieniem pierwotnym, obok uzupełniającego leczenia niefarmakologicznego, wymaga stałego przyjmowania leków obniżających ciśnienie tętnicze, czyli leczenia farmakologicznego.

Lek lub leki przepisane przez lekarza powinny być dobrane indywidualnie. Każdy preparat przyjmowany długotrwale przez chorego powinien z jednej strony doprowadzić do trwałego obniżenia ciśnienia tętniczego, z drugiej zaś — być dobrze tolerowany przez chorego, tj. nie powodować nadmiernego uczucia zmęczenia, senności i zaburzeń koncentracji. Aktualnie dąży się do jak najprostszego schematu dawkowania — najlepiej raz dziennie i aby dawka ta kontrolowała ciśnienie tętnicze przez całą dobę. Nie zawsze jest to możliwe i u części chorych z nadciśnieniem tętniczym zachodzi potrzeba dołączenia przez lekarza drugiego, a niekiedy nawet trzeciego leku obniżającego ciśnienie tętnicze krwi; czasami zażywania ich o różnych porach dnia.

Należy podkreślić, że zapisywany pacjentowi lek nie jest przypadkowy. Przy wyborze preparatu lekarz kieruje się swoim doświadczeniem, które z pewnym prawdopodobieństwem pozwala przewidzieć jego skuteczność u danego chorego, bierze pod uwagę nie tylko wysokość ciśnienia tętniczego, ale również stopień uszkodzenia przez nadciśnienie poszczególnych narządów, choroby współistniejące oraz tryb życia pacjenta. Niektóre leki przeciwnadciśnieniowe są przeciwwskazane w pewnych schorzeniach, gdyż mogą np. powodować nasilenie istniejących zaburzenia rytmu serca, czy też prowadzić do niekorzystnych zmian poziomu cukru. Zatem decyzję o wyborze leku podejmuje zawsze lekarz po zebraniu wywiadu medycznego i wykonaniu pewnych podstawowych badań.