Jak wygląda żywienie w dyslipidemii?

Zmniejszenie spożycia nasyconych kwasów tłuszczowych

Ten czynnik żywieniowy najbardziej wpływa na stężenie cholesterolu frakcji LDL (tzw. „ złego cholesterolu”).

Nasycone kwasy tłuszczowe są obecne głównie w produktach pochodzenia zwierzęcego (masło i inne produkty z grupy nabiału, mięso oraz wszelkiego rodzaju słodycze, zwłaszcza komercyjnie przygotowywane); na przykład 5-gramowy kawałek masła to prawie 3 g tłuszczów nasyconych, podobnie 1 plasterek sera, pół szklanki mleka o 3,2-procentowej zawartości tłuszczu czy 5 herbatników (o wadze 5 g każdy).

Zmniejszenie/ Unikanie spożycia kwasów tłuszczowych typu trans

Podobnie do nasyconych kwasów tłuszczowych, kwasy tłuszczowe typu trans zwiększają stężenie cholesterolu frakcji LDL. Dodatkowo ich niekorzystne działanie dotyczy obniżania cholesterolu frakcji HDL.

Tłuszcze trans należą do nienasyconych kwasów tłuszczowych i powstają głównie podczas chemicznego procesu utwardzania tłuszczów roślinnych (np. produkcja margaryny, co oznacza, że znajdują się także we wszelkich wyrobach cukierniczych dostępnych powszechnie w sklepach czy cukierniach). Naturalnie występują w niewielkiej ilości (do 5%) w produktach pochodzenia zwierzęcego (np. krowie mleko, mięso).

Zwiększenie spożycia błonnika

Udowodniono, że błonnik wywiera pozytywny, bezpośredni wpływ na stężenie cholesterolu we krwi, na przykład zmniejszając przyswajanie tego lipidu. W dużych ilościach jest on obecny w owocach i warzywach, roślinach strączkowych czy produktach zbożowych (pełnoziarnistych).

Zaleca się, by jego dzienne spożycie wynosiło 25–40 g (np. 1 jabłko średniej wielkości czy 1 szklanka ugotowanych na wodzie płatków owsianych zawiera go ponad 4 g, natomiast 1 szklanka ugotowanej ciecierzycy to ok. 13 g).

Zmniejszenie ilości spożywanego cholesterolu (min. do <300 mg)

Głównymi źródłami cholesterolu są jaja i mięso. Warto pamiętać, że nieprawdą jest, jakoby tak zwane mięso białe (drób) było znacznie mniej obfite w cholesterol niż mięso czerwone (dla porównania: ok. 100 g wieprzowiny zawiera średnio 100 mg cholesterolu, taka sama porcja mięsa kurczaka, wg różnych danych, 95–100 mg). Stosunkowo wysoką zawartością cholesterolu odznaczają się także ryby (100 g łososia może zawierać od 50–80 mg) oraz skorupiaki (100 g krewetek zawiera około 165 mg cholesterolu).

Zwiększenie aktywności fizycznej

Regularna aktywność fizyczna ( min. 30 min dziennie) w postaci jazdy na rowerze, pływania, biegania, nordic walking przyczyni się do obniżenia stężenia triglicerydów i LDL we krwi.

Alicja Baska i wsp., Terapia behawioralna w leczeniu dyslipidemii, Choroby Serca i Naczyń 2017, tom 14, nr 3, 138–144